Definicja i przyczyny zapalenia mózgu

Zapalenie mózgu to zapalenie lub podrażnienie tkanki mózgowej spowodowane przez wirus lub reakcję immunologiczną na niektóre infekcje w innych obszarach ciała, (wirusy takie jak wirus ospy, grypy itd.). Pojawia się jeden przypadek rocznie na 50 tysięcy mieszkańców świata zachodniego.

Jeśli wirusowe, to najczęstsze są różne tak zwane enterowirusy (Coxsackie, Echo i Polio), które mogą spowodować zapalenie mózgu, ale najbardziej poważną formą choroby jest ta spowodowana przez wirus herpes zwany wirusem opryszczki. W dawniejszych czasach najczęstszą przyczyną zapalenia mózgu była odra ale po wprowadzeniu szczepienia MMR ta przyczyna praktycznie zniknęła.

W niektórych krajach główną przyczyną jest wścieklizna przekazywana ludziom przy ugryzieniu przez zarażone zwierzę, a w Japonii wirus zapalenia mózgu przekazywany jest przez komary. Także ukąszenie przez kleszcza może spowodować zapalenie mózgu, i tę formę nazywa się kleszczowym zapaleniem mózgu. Występuje ona najczęściej we Wschodniej i Środkowej Europie.

Objawy zapalenia mózgu

Mogą wystąpić bardzo różne symptomy, zależne od przyczyny infekcji. Częste objawy to:

• Gorączka
• Ból głowy
• Nudności i wymioty
• Sztywność karku
• Zaburzenia świadomości, możliwe utraty przytomności
   

Mogą wystąpić także inne objawy takie jak:

• Zmiany osobowości
• Problemy z koordynacją ruchową
• Problemy z mową (zobacz: Afazja i dyzartria)
• Porażenie rąk lub nóg lub jednej strony twarzy (zobacz: Paraliż twarzy)
• Drgawki

Środki zapobiegawcze i diagnozowanie

Każdy z powyższych objawów wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. W czasie wizyty u lekarza należy zgłosić mu o planowanej w najbliższym czasie podróży i zasięgnąć porady czy nie istnieją jakieś przeciwwskazania do jej odbycia.

Badania medyczne w celu postawienia diagnozy wymagają pobrania próbki płynu mózgowo-rdzeniowego (nakłucie lędźwiowe). Zapalenie mózgu może się objawić podwyższeniem liczby białych komórek krwi. Ponadto, można sprawdzić aktywność elektryczną mózgu za pomącą elektrod umieszczonych na głowie (elektroencefalogram, EEG) i/lub za pomocą tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. W niektórych sytuacjach możliwe jest wykrycie wirusa w płynie mózgowo-rdzeniowym za pomocą specjalnych procedur.

Leczenie zapalenia mózgu

Leczenie zapalenia mózgu wymaga hospitalizacji. Na leczenie składa się łagodzenie objawów i leczenie środkami antywirusowymi, które bezpośrednio uniemożliwiają ich proliferację. Jest tylko jeden skuteczny lek przeciwko wirusowi opryszczki, ale ponieważ ten wirus może spowodować bardzo poważne zapalenie mózgu, środek ten jest podawany przy najmniejszym podejrzeniu, że to wirus opryszczki jest przyczyną.

Zapobieganie zapaleniu mózgu

Istnieje szczepionka przeciwko japońskiemu zapaleniu mózgu i kleszczowemu zapaleniu mózgu, więc jeśli podróżujesz, dobrym pomysłem jest dowiedzieć się , czy istnieje ryzyko zarażenia się jedną z tych form zapalenia mózgu w krajach, które planujesz odwiedzić. Więcej informacji na temat krajów ryzyka i szczepień można znaleźć na stronie Duńskiego Instytutu Serum, która opracowana jest w wielu językach wliczając angielski: http://www.ssi.dk/sw379.asp.

Perspektywy i komplikacje

Poważna opryszczka wywołująca zapalenie mózgu może skończyć się śmiertelnie, szczególnie jeśli nie jest szybko leczona. Wiele osób może mieć poważne objawy po wyzdrowieniu, takie jak te opisane powyżej. Mogą też wystąpić problemy z pamięcią.

Read this article in English