1.
Podział naczyń krwionośnych.
Krew (strzałka) przepływa swobodnie
w obu kierunkach.
2.
Skrzep oderwał się w jakimś
innym miejscu i płynie w krwiobiegu.
Ponieważ naczynie jest szerokie
skrzep nadal płynie.
3.
Skrzep blokuje się w naczyniu
oddziałując tym samym na obszar,
który jest nadtleniany przez to naczynie.
4.
Skrzep rozpuszcza się
po pewnym czasie i krew
swobodnie ponownie przepływa
a objawy niedotlenienia ustępują.
Przemijający atak niedokrwienny [ang. Transient Ischemic Attack - TIA] jest krótkotrwałą, tymczasową przerwą dopływu tlenu do mózgu (niedotlenieniem). Bez dostatecznej ilości tlenu dostarczanego do tkanki mózgowej przez krew, komórki mózgowe nie mogą funkcjonować. Ograniczenie lub zatamowanie dopływu krwi do danego obszaru mózgu powoduje ujawnienie się objawów w tej części ciała, za którą odpowiada dany obszar i jest to np. porażenie ręki lub nogi oraz zaburzenia wzroku lub mowy.
Ważną sprawą jest odróżnienie TIA od udaru. Objawy tych dwóch chorób są podobne, jednak TIA ustępuje w ciągu 24 godzin. W momencie ujawnienia nie jest możliwe stwierdzenie, z którym stanem chorobowym mamy do czynienia, dlatego jak najszybciej należy udać się do lekarza.
Przemijający atak niedokrwienny często opisuje się jako mini-udar i uważa się go za zwiastun właściwego udaru, do którego można nie dopuścić przez szybkie udanie się po pomoc medyczną.
Główną przyczyną TIA są niewielkie skrzepy pochodzące np. z wąskich żył szyjnych, powstające w wyniku miażdżycy, dotykającej małych naczyń krwionośnych w mózgu lub chorobach serca, takich jak np. migotanie przedsionków. Zakrzep tymczasowo odcina dopływ krwi do danego obszaru mózgu. Jednakże ulega on szybko rozpuszczeniu, przywracając tym samym swobodny przepływ krwi, a objawy choroby ustępują.
Objawy przemijającego ataku niedokrwiennego – TIA
Jeśli objawy trwają mniej niż 24 godziny, stan chorobowy będzie określony jako TIA. W większości przypadków ustępują one po kilku minutach lub godzinach. Mogą one pojawić się nagle i są to:
- Porażenie ręki, nogi lub połowy twarzy
- Upośledzenie mowy, niezrozumiała mowa lub problemy z rozumieniem
- Mrowienie lub odrętwienie niektórych części ciała
- Przejściowa ślepota na jedno oko
- Zawroty głowy, dezorientacja
- Problemy z utrzymaniem równowagi oraz z koordynacją
- Inne objawy
Działania ochronne i diagnoza TIA
Jak wspomniano powyżej, TIA może być znakiem poważnej choroby i osoby doświadczające któregokolwiek z powyższych objawów powinny niezwłocznie udać się po pomoc medyczną. Lekarz będzie wtedy w stanie postawić dokładną diagnozę na podstawie różnych badań, do których można zaliczyć:
- EKG pokaże, czy przyczyną objawów jest migotanie przedsionków czy też inne choroby serca
- Na podstawie USG szyi można stwierdzić, czy ze zwężonych naczyń szyjnych nie wydostał się mały skrzep i nie przedostał się do mózgu
Leczenie i zapobieganie przemijającym atakom niedokrwiennym
Aby zapobiegać powstawaniu nowych skrzepów, zazwyczaj podaje się leki rozrzedzające krew (np.aspirynę). Jeśli przyczyną jest migotanie przedsionków, zastosowane zostanie inne leczenie przeciwzakrzepowe. W przypadku miażdżycy, może zostać przeprowadzony zabieg endarteriektomii, w celu usunięcia zwapnienia naczyń. Drugim sposobem leczenia jest wprowadzenie wąskiej rurki do naczynia krwionośnego, która je następnie rozszerza.
Jak wcześniej wspomniano, przyczyną TIA jest zwykle miażdżyca. Jej oddziaływanie przyspiesza wiele czynników ryzyka związanych z trybem życia, które można wyeliminować np. przez rzucenie palenia lub wykonywanie regularnych ćwiczeń. Ważna jest także utrata wagi, niskie spożycie alkoholu oraz przestrzeganie zdrowej diety. Podwyższony poziom cholesterolu jest istotnym czynnikiem ryzyka i nawet jeśli pozostaje on w normie, obniżenie go za pomocą odpowiedniej diety i leków może często okazać się pomocne. W przypadku podwyższonego ciśnienia krwi przepisuje się leki na jego obniżenie.
Komplikacje i perspektywy
Przemijający atak niedokrwienny jest powszechnym stanem chorobowym występującym u osób starszych i w większości przypadków objawy ustępują bez wyrządzania jakichkolwiek szkód dla zdrowia. Niemniej jednak u 1/3 osób, u których stwierdzi TIA, w późniejszym okresie czasu prawdopodobnie wystąpi udar. W związku z tym należy udać się do lekarza w celu postawienia dobrej diagnozy i podjęcia kroków zapobiegających przyszłemu udarowi.
Read this article in English
